Kaart (cartografie) - Vau i Dejës (Bashkia Vau i Dejës)

Vau i Dejës ('voord van Dejë'; ook Vau-Deja of Vau-Dejës) is een stad (bashki) in het noordwesten van Albanië. De stad telt 30.000 inwoners (2011), waarvan 6147 in de eigenlijke stad, en maakt deel uit van de Shkodër-prefectuur. De stad ligt aan de Drin, Albaniës langste rivier, net bezuiden het Vau i Dejës-stuwmeer. Ook de rivier de Gjadër stroomt door de stad.

Verschillende nederzettingen op het grondgebied van de gemeente hebben een geschiedenis die teruggaat tot de 15e eeuw. Vau i Dejës zelf werd pas in 1971-1973 gesticht voor de arbeiders die tewerkgesteld waren bij de bouw van de stuwdam. Na de voltooiing van de dam kwamen er families wonen die plaats moesten maken voor het wassende water van het ontstane meer.

In de vierde eeuw voor Christus stichtten de Romeinen in de heuvels ten zuidoosten van het huidige Vau i Dejës, bij Vig in de moderne gemeente Vig-Mnelë, een kleine vesting om de weg naar Pristina te beschermen tegen Oost- en West-Gotische aanvallen. Een ander Romeins fort was Sarda, dat zich op de Shurdhahheuvel bevond, vandaag de dag een klein onbewoond eiland in het stuwmeer. Sarda werd echter reeds door de Illyriërs gebruikt. De plaats, die langzamerhand een stedelijk karakter kreeg, bleef bewoond tot de verovering van het gebied door de Ottomanen in de 15e eeuw.

In 1361 werd in Vau i Dejës een kerk gebouwd, die een van de weinige niet-Byzantijnse, maar romaans-gotische bouwwerken in Albanië zou worden. Deze van fresco's voorziene Mariakerk werd later echter vernield. In het middeleeuwse Kasteel van Vau i Dejës, dat oorspronkelijk Dagno werd genoemd, bevinden zich de ruïnes van de Sint-Marcuskerk. Vóór de Ottomaanse bezetting was het kasteel een belangrijke grenspost, waarvoor Skanderbeg oorlog voerde tegen Venetië.